Vandaag heeft onze familie en erfrechtspecialiste mr. Sien Smeets de laatste hand gelegd aan een dagvaarding in kort geding, waarbij zij de rechtbank verzoekt een machtiging aan de erfgenamen te verlenen voor de verkoop van een woning uit de nalatenschap van de ouders. Een groot belang voor de erfgenamen. Doordat de ex-partner van een van de erfgenamen niet meewerkt aan de verkoop, kan het huis niet verkocht worden. Zeker in deze spannende tijd op de woningmarkt geeft het rust als het huis verkocht wordt. De kinderen kunnen dan eindelijk hun erfdeel krijgen, waarmee een moeilijke periode kan worden afgesloten. Sien heeft de rechtbank gevraagd om de erfgenamen die willen verkopen toestemming te geven om te verkopen zonder medewerking van diegene die niet wil meewerken. Nu wachten op de zitting en het kort geding. De erfgenamen zijn weer een stapje dichterbij de afwikkeling van de nalatenschap.

Ook een probleem met een nalatenschap? Bel met een van onze erfrechtspecialisten. Zij zijn expert in erfrecht, maar hebben ook extra oog voor emoties, verstoorde familieverhoudingen en problematiek bij een van de partijen.

Met vriendelijke groet,

Sien Smeets

In een zaak die bij de rechtbank Noord-Holland aanhangig was, heeft een accountants- en belastingadvieskantoor een erfgenaam geadviseerd om de erfenis van haar vader zuiver te aanvaarden. De erfgenaam heeft besloten om dit advies op te volgen, waardoor zij nu met een schuld zit. De rechtbank heeft geoordeeld dat de accountant door het gegeven advies een beroepsfout heeft gemaakt, waardoor hij de geleden schade dient te vergoeden. Wat was hier aan de hand? De risico’s van het zuiver aanvaarden van een erfenis zijn onvoldoende in kaart gebracht.

Zuiver aanvaarden

Wanneer iemand een erfenis zuiver aanvaardt, betekent dit dat zowel de schulden als de bezittingen uit de erfenis worden aanvaard. Dit kan verregaande gevolgen met zich meebrengen. In deze zaak heeft de erfgenaam op advies van de accountant de erfenis van haar vader zuiver aanvaardt, omdat gedacht werd dat er geen schulden in de nalatenschap zaten. Haar moeder was echter al een aantal jaren daarvoor overleden. De kinderen hadden na het overlijden van hun moeder slechts een niet opeisbare vordering op hun vader, ter hoogte van hun erfdeel.

Schulden

Door het overlijden van vader, werden de vorderingen die de kinderen uit de nalatenschap van hun overleden moeder hadden, opeisbaar. Dit zijn echter schulden! Vaak wordt dit door de erfgenamen niet gerealiseerd. Zij zien de erfenis van een eerder overleden ouder niet als een schuld van de nalatenschap van de langstlevende ouder. Het saldo van de nalatenschap van de vader was helaas niet voldoende om deze schulden te voldoen. Omdat de erfgenaam de erfenis van haar vader zuiver heeft aanvaard, moesten deze vorderingen door haar betaald worden. De accountant heeft dit in de advisering onvoldoende meegenomen.  

Oordeel

Met betrekking tot het advies aan de erfgenaam (eiseres) om de erfenis van haar vader zuiver te aanvaarden, oordeelt de rechtbank dat het advieskantoor niet heeft gehandeld, zoals een “redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot te werk zou gaan”. Immers lag bij het accountants- en belastingadvieskantoor de taak om na te gaan of de veronderstelling van erfgenaam klopte dat het vermogen van vader hoog genoeg was, voordat zij over zouden gaan tot het advies aan erfgenaam om de nalatenschap zuiver te aanvaarden. De rechtbank stelt de erfgenaam in het gelijk en het advieskantoor dient de schade te vergoeden die zij door de beroepsfout heeft geleden.

Conclusie

Denk goed na voordat u een nalatenschap zuiver aanvaardt. Er kunnen altijd schulden zijn waarvan u zich niet bewust bent dat deze er zijn. Het is vaak veiliger om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden, zodat eerst kan worden nagegaan of er in de nalatenschap schulden zijn. Heeft u vragen of wenst u advies: bel of mail ons dan gerust voor een vrijblijvend gesprek.

Je krijgt bijstand. Je hebt hier recht op als het inkomen onder de bijstandsnorm ligt en als er geen tot weinig vermogen is. Maar wat als je tijdens de bijstand ineens te maken krijgt met een erfenis? Of wat als jouw minderjarige kind wel enig vermogen heeft of krijgt door een nalatenschap? Over deze vraagstukken zullen we in dit artikel uitleg geven.

Voorwaarden bijstand

Om te bepalen of er recht is op bijstand moet je aan bepaalde voorwaarden voldoen:

• Je moet Nederlander zijn of in Nederland wonen;
• Je moet 18 jaar of ouder zijn;
• Je hebt niet genoeg inkomen of eigen vermogen om in je levensonderhoud te voorzien;
• Je kunt geen beroep doen op andere voorzieningen of uitkeringen;

Je vermogen wordt bepaald aan de hand van je bezittingen minus je schulden. Het is van belang te weten dat er zoiets bestaat als ‘vrij te laten vermogen’. In 2021 is dat bedrag vastgesteld op € 12.590 voor gezinnen en € 6.295 voor alleenstaanden. Dat betekent dat je dit bedrag aan vermogen mag hebben, en dat je dan alsnog recht hebt op een bijstandsuitkering. Als je vermogen boven dit bedrag uitkomt, heb je geen recht op bijstand.

Vermogen volgens de bijstandswet

Stel: je zit in de bijstand. Een van je ouders is helaas overleden. Nadat de eerste ouder is overleden, heb je meestal een nog niet-opeisbare vordering op de langstlevende ouder. Deze vordering behoort tot het vermogen, maar je kunt over dit geld nog niet beschikken. Als ook de andere ouder overlijdt, wordt de vordering opeisbaar en kun je over de erfenis beschikken. 

De gemeente kán in dat geval een deel van de bijstand terugvorderen. Er wordt namelijk gekeken naar het moment dat de erfenis in het vermogen kwam, en dat is op het moment dat de eerste ouder is overleden. Op dat moment zat de erfenis, hoewel je er nog niet over kon beschikken, wel al in het vermogen, waardoor je mogelijk geen recht had op een bijstandsuitkering.

Je zou denken dat het andersom ook zo is. Dat je als langstlevende ouder, na het overlijden van de eerste ouder de nog niet-opeisbare vordering die je kind op jou heeft, mag meenemen als schuld om het vermogen te bepalen (waardoor het vermogen dus lager wordt). Dat is echter niet het geval. De hoogte van de niet-opeisbare schuld die een ouder bij zijn kind heeft, wordt niet meegenomen bij het vaststellen van het vermogen.

Vermogen van je minderjarige kind

Ouders hebben een onderhoudsverplichting naar hun kinderen. Andersom hebben ook kinderen een onderhoudsverplichting naar hun ouders. Op deze onderhoudsverplichting kan een gemeente, in theorie, beroep doen bij de berekening van de bijstand. Dat betekent dat ook het vermogen van het kind waarover de ouder kan beschikken (zoals bijvoorbeeld het geld op zijn bankrekening), kan worden meegeteld om het vermogen vast te stellen en te bepalen of er recht is op bijstand. Het vermogen van een kind kan dus gevolgen hebben voor de hoogte van de te ontvangen bijstand.

Erfenis

Net als het vermogen van een kind, heeft ook een erfenis invloed op het vermogen, en dus invloed op het recht op bijstand. Je zou daarom kunnen besluiten om een nalatenschap te verwerpen, om zo een lager vermogen over te houden. Je moet echter in gedachte houden dat de gemeente kan korten op de bijstandsuitkering, als je besluit een nalatenschap te verwerpen. Je gedraagt je dan namelijk op een manier die niet past bij wat van een bijstandsgerechtigde wordt verwacht. Je hebt dan ’tekortschietend besef van verantwoordelijkheid’, zoals dat in de wet genoemd wordt.

Als kind heb je recht op een legitiem erfdeel als je ouders zijn overleden. Als je geen beroep doet op je legitieme deel van de erfenis om toch recht te blijven houden op een bijstandsuitkering, kan de gemeente je ertoe verplichten om jouw legitieme erfdeel alsnog op te eisen. De gemeente mag namelijk op grond van de Participatiewet nadere verplichtingen opleggen aan de bijstandsgerechtigde, waarvan dit een voorbeeld is.

Conclusie

Zoals uit het voorgaande blijkt is het niet gemakkelijk (je kunt gerust stellen bijna onmogelijk) om een bijstandsgerechtigde iets toe te laten komen, zonder dat dit (op korte dan wel op lange termijn) gevolgen heeft voor de bijstandsuitkering.

Wil je naar aanleiding van dit artikel meer weten over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met ons kantoor.

Het is niet meer weg te denken. Het gebruik van social media. LinkedIn, Facebook, Instagram, Snapchat en TikTok. En niet te vergeten WhatsApp. Maar denk ook aan datingsites, zoals Second Love of Tinder. Er zijn tal van websites waarbij wij onze gegevens achterlaten. Wat gebeurt er echter met de gegevens en accounts als er sprake is van een overlijden? Onze erfrechtspecialiste mr. Sien Smeets vertelt u hier meer over.

Voor de beantwoording van de bovenstaande vraag beginnen we bij een van de belangrijkste uitgangspunten van het erfrecht. Uit artikel 4:182 BW blijkt dat bij overlijden de erfgenamen de overledene volgen in zijn voor overgang vatbare rechten en plichten. Dit noemen we de ‘saisine’ regel, die eenvoudig kan worden uitgelegd met het voorbeeld van een huis dat toebehoort aan iemand die vervolgens overlijdt. Zijn erfgenamen worden dan na het overlijden samen de eigenaar van de woning.

De grote vraag is nu; geldt het voorgaande ook voor de gegevens die een overledene heeft achtergelaten op internet. Hierbij moeten we denken aan:

• Accounts op social media, waarop teksten en foto’s te zien zijn;
• Lidmaatschappen of abonnementen bij streamingsdiensten, zoals Netflix en Videoland;
• De gegevens op je telefoon of andere apparatuur.

In de regel komt het erop neer dat gegevens die op een apparaat staan, bijvoorbeeld een telefoon of pc, behoren tot dat apparaat en ook eigendom worden van de erfgenamen. Het is dan praktisch wel van belang dat er toegang is via een wachtwoord. Als het gaat om gegevens die in de cloud opgeslagen zijn, ligt dit anders. Vaak is het afhankelijk van de algemene voorwaarden of de gegevens overgaan na de dood.

Facebook

Bijna iedereen kent Facebook. Alhoewel de populariteit van dit social mediakanaal daalt, heeft een groot deel van de bevolking een account. Je kunt onder andere verhalen, foto’s en video’s delen, berichten verzenden en reacties plaatsen. Zo speelde er in Duitsland een procedure, waarbij een meisje was overleden door een afschuwelijke botsing met een tram. De ouders bleven achter met de vraag of het meisje wellicht de botsing opzettelijk veroorzaakt had, met als doel zichzelf van het leven te beroven. De ouders verzochten Facebook daarom om het account vrij te geven, omdat dit wellicht hun vraag zou beantwoorden. Facebook weigerde, omdat de gegevens persoonlijk zouden zijn. De Duitse rechter bepaalde echter dat de ouders toegang moesten krijgen tot het account.

Dit zijn lastige afwegingen voor rechters. Een afweging tussen de privacy van de overledene en de belangen van de nabestaanden.

Let dus op!

Uit het voorgaande verdrietige voorbeeld blijkt het belang van het besef dat je een digitale nalatenschap hebt. Zaak om tijdens leven na te denken over wat daarmee moet gebeuren. Wanneer dat nagelaten wordt, ontstaat de kans op rechtszaken, maar denk ook aan de mogelijkheid dat accounts blijven bestaan en derden gebruik maken van dat account. Op die manier kan het zomaar gebeuren dat je na overlijden verder leeft op Tinder of andere websites. Op deze manier kan gebruik worden gemaakt van jouw identiteit en worden derden of jouw nabestaanden slachtoffer. Verder zijn er natuurlijk ook abonnementen die opgezegd moeten worden, omdat de kosten anders doorlopen.

Oplossingen

Een vrij formele juridische mogelijkheid is het benoemen van een executeur die de opdracht krijgt om ook de digitale erfenis af te wikkelen. Dit moet wel in een testament worden opgenomen. Ook dan is het belangrijk dat de inloggegevens toegankelijk zijn voor diegene die de digitale erfenis gaat afwikkelen. De gegevens kunnen bijvoorbeeld worden opgeslagen op een telefoon, waarbij het wachtwoord van de telefoon kenbaar wordt gemaakt. Ook kan bijvoorbeeld toegang verleend worden tot het e-mailaccount. Vaak is het mogelijk om alle wachtwoorden via een e-mailaccount opnieuw op te vragen.

Ook als er geen testament is gemaakt, is het raadzaam om ergens vast te leggen hoe nabestaanden toegang kunnen krijgen tot belangrijke accounts. Denk daarbij wel aan je eigen privacy. Er zijn uiteraard e-mailwisselingen of berichten waarvan ook je nabestaanden geen kennis hoeven te nemen. Het kan een oplossing zijn om deze informatie regelmatig te wissen, of op een plaats op te slaan waar de informatie niet gevonden kan worden.

Contact

Heb je vragen over dit onderwerp of andere vragen over het erfrecht? Download voor meer informatie onze whitepaper. Of neem vrijblijvend contact op met een van onze erfrechtspecialisten via advocaten@hetwetshuys.nl of 077 356 11 00. Zij helpen u dan graag.

Download de gratis whitepaper over erfrecht

Het komt steeds meer voor. Een erfenis die door een professionele vereffenaar moet worden vereffend. De reden hiervan is vaak gelegen in het feit dat er steeds meer omvangrijke erfenissen zijn en erfgenamen het niet met elkaar eens zijn. Dat erfgenamen het niet met elkaar eens zijn, kan diverse redenen hebben. Een professionele vereffenaar komt in beeld als de rechtbank deze heeft benoemd. Deze vereffenaar heeft – anders dan de erfgenaam die vereffenaar is op grond van de wet – recht op loon.

De wet zegt weinig over de hoogte van het loon. Aangezien het loon van de vereffenaar door de erfgenamen betaald moet worden, willen veel erfgenamen graag weten hoe hoog het loon is. De wet zegt echter niets over de hoogte van het loon. Hieronder leg ik uit hoe het loon bepaald wordt.

1.Recofa-richtlijnen

Zoals ik al aangaf zegt de wet niks over de hoogte van het loon. Inmiddels is in de Richtlijnen Vereffening bepaald dat aangesloten wordt bij de Recofa-richtlijnen. In deze richtlijnen is het loon van de curator in een faillissement bepaald.

2.Tijdsregistratie

Uit de Recofa-richtlijnen blijkt dat salaris alleen kan worden verzocht op basis van een gespecificeerde registratie van de bestede tijd. De vereffenaar moet dus een urenadministratie bijhouden. Voor de erfgenamen is van belang te weten:

1. Er mag gebruik gemaakt worden van vaste tijdseenheden, deze mogen niet hoger zijn dan zes minuten. Dit betekent dat per handeling in eenheden van minimaal zes minuten mag worden geschreven;
2. Als er meerdere werkzaamheden achtereenvolgens elkaar verricht moeten worden dan mag alleen de daadwerkelijke tijd geschreven worden;
3. Er moet een urenspecificatie zijn, waarop te zien is op welke datum, door welke persoon, de soort, de tijdschrijfgroep en een korte aanleiding beschreven staat. Zo is het goed na te gaan wat er precies is gebeurd;
4. De werkzaamheden moeten in ieder geval zijn onderscheiden in: correspondentie, telefoon, gesprekken, procedure, studie en overleg.

3.Voorschot

De vereffenaar mag een maal per jaar om een voorschot van zijn loon vragen. Dit kan alleen indien er voldoende liquide middelen zijn om tot betaling over te gaan en wanneer de vereffenaar tussentijds rekening en verantwoording aflegt over de stand van zaken en de verrichte werkzaamheden.

4.Vaststellen van het salaris

De kantonrechter stelt het salaris vast. Dit wordt aan het einde van de vereffening gedaan, voordat de uitdelingslijst wordt uitgedeeld. De uitdelingslijst is de lijst waarop staat welke schuldeisers betaald kunnen worden en hoeveel zij krijgen. Wanneer er geen schulden meer betaald hoeven te worden wordt nog twee uur extra begroot. Wanneer er wel schulden betaald moeten worden, wordt vier uur extra begroot. Als de vereffenaar het salaris laat vaststellen moet hij de kantonrechter voorzien van een rekening en verantwoording.

5.Het uurtarief

Basistarief
Het uurtarief van de vereffenaar en de aan haar kantoor verbonden medewerkers wordt vastgesteld door een basisuurtarief te hanteren. Op dit moment is het basisuurtarief
€ 219,00 exclusief 21 % BTW. De algemene kosten van de praktijk, zoals de kosten van het kantoor, de kantoororganisatie, het secretariaat zijn hierbij inbegrepen.

Ervaringsfactor
De ervaring van de vereffenaar of zijn kantoorgenoot wordt vervolgens bepaald en verwoord in een factor. Wanneer de advocaat minder dan drie jaar ervaring heeft, wordt het basisuurtarief verlaagd door te vermenigvuldigen met 0,8. Wanneer de betreffende medewerker een ervaring heeft tussen de 3 en 5 jaar wordt de vergoeding verhoogt door te vermenigvuldigen met 1,1. Indien de medewerker een ervaring heeft tussen de 5 en 8 jaar wordt vermenigvuldigd met 1,5. Wanneer de advocaat medewerker meer dan 11 jaar ervaring heeft, wordt vermenigvuldigd met 1,6.

Medewerkers
Er mogen ook medewerkers aan het dossier werken die geen advocaat zijn. Hun salaris wordt tevens bepaald aan de hand van hun ervaring in combinatie met hun opleiding. De volgende factoren worden gehanteerd;

• 0,4: de medewerker heeft minder dan vijf jaar ervaring;
• 0,5: de medewerker heeft meer dan vijf jaar ervaring maar minder dan tien jaar;
• 0,6: de medewerker heeft meer dan tien jaar ervaring.

De vereffenaar moet er zorg voor dragen dat de werkzaamheden worden verdeeld, met inachtneming van de moeilijkheidsgraad daarvan, zodanig over hemzelf, zijn kantoorgenoten en de medewerkers, zodat deze werkzaamheden tegen het laagst mogelijke tarief worden verricht.

Kosten
De vereffenaar maakt ook kosten, zoals portokosten, telefoonkosten, faxkosten en kopieerkosten. Deze kosten mogen worden gedeclareerd door het salaris van de vereffenaar met 4 % te verhogen.

Verder zijn er kosten, zoals griffierecht, deurwaarderskosten, reiskosten, taxatiekosten, veilingkosten en kosten van deskundigen. Deze kosten mogen apart gedeclareerd worden. Voor de kosten van de deskundige is toestemming van de kantonrechter nodig.

Conclusie

De kosten van een vereffening kunnen – zoals u hierboven kunt lezen – oplopen. Wanneer het u als erfgenamen redelijk lukt om eruit te komen, kunt u er ook voor kiezen de vereffening zelf te doen en bijvoorbeeld advies te vragen aan onze vereffenaar mr. Sien Smeets. U kunt dan veel zelf doen en Sien helpt bij de meer gecompliceerde taken. Zo houdt u de kosten in de hand. Wanneer dit niet gaat, kan Sien als onafhankelijk vereffenaar benoemd worden. Zij houdt altijd de kosten in het oog en is hierover transparant jegens de erfgenamen en overige belanghebbende door regelmatig inzicht te geven in de bestede tijd. Sien heeft al vele nalatenschappen met goed gevolg afgewikkeld.

Contact

Heeft u vragen op het gebied van erfrecht? Neem dan gerust geheel vrijblijvend contact op met een van onze erfrechtspecialisten via advocaten@hetwetshuys.nl of via 077-3561100. Wij helpen u dan graag verder.